Μνημείο Γρηγόρη Λαμπράκη

Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης μεταξύ των οδών Βενιζέλου και Ερμού, βρίσκεται ένα από τα λιγότερο προβεβλημένα μνημεία της που είναι όμως άμεσα συνδεδεμένο με την πολιτική ιστορία της πόλης σε μια από τις πιο ταραγμένες περιόδους της.

Μνημείο Γρηγόρη Λαμπράκη Θεσσαλονίκη

Πρόκειται για το μνημείο της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, ιατρού και βουλευτή της ΕΔΑ η οποία έλαβε μέρος στο συγκεκριμένο σημείο το βράδυ της  22 Μαΐου 1963. Είχε προηγηθεί ο Μαραθώνιος της ειρήνης στις 21 Απριλίου 1963, ενώ βρισκόταν στην Θεσσαλονίκη για να λάβει μέρος στο 1ο Συνέδριο Ειρήνης και Πυρηνικού Αφοπλισμού που λάμβανε μέρος στην πόλη.

Κατά τη διάρκεια “αντισυγκέντρωσης” από ομάδες ακροδεξιών χώρων και πεποιθήσεων ο Λαμπράκης δέχθηκε επίθεση από άτομα που επέβαιναν σε τρίκυκλο όχημα το οποίο και όρμηξε κατά του ίδιου κ άλλων ατόμων. Ένας από τους επιβαίνοντες (Σπύρος Γκοτζαμάνης και Μανώλης Εμαννουηλίδης) χτύπησε τον Λαμπράκη με σιδηρολοστό προκαλώντας του σοβαρότατα τραύματα στο κεφάλι….

Μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο ΑΧΕΠΑ ενώ υπήρξαν και άλλοι τραυματίες από αυτούς που τον συνόδευαν. Τέσσερις μέρες αργότερα και παρά τις εκτεταμένες προσπάθειες (εκ των υστέρων..) των γιατρών, ο Λαμπράκης υπέκυψε προκαλώντας πολιτικό σάλο και διαδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα. Τεράστιο πλήθος κόσμου μαζεύτηκε στην κηδεία του, που μετατράπηκε σε ευρεία διαδήλωση.

Οι υπεύθυνοι της δολοφονίας και η συγκάλυψη της

Το γεγονός αυτό αποκάλυψε με τον χειρότερο τρόπο τις σχέσεις κράτους – παρακράτους στην μεταπολεμική Ελλάδα, μια χώρα που δεν μπόρεσε ποτέ να καθαρίσει από τις ακροδεξιές σκιώδεις οργανώσεις και τα δοσιλιγικά στοιχεία που της κόστισαν τα μύρια όσα κατά την περίοδο της κατοχής.

(Ιδεολογικά, πολιτικά, και οργανωτικά πολλές από τις σκιώδεις οργανώσεις που δραστηριοποιήθηκαν κατά την δεκαετία του ’60 είναι αποτέλεσμα της κατοχικής περιόδου και των προδοτών που τις επάνδρωσαν χωρίς δυστυχώς να υπάρξει καμία τιμωρία…)

Αρχικά η επιγραφή που συνόδευε το μνημείο ανέφερε χαρακτηριστικά “Στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη, μαραθωνοδρόμου της ειρήνης, που έπεσε στις 22 Μαΐου 1963” κάτι το που άλλαξε όταν αντικαταστάθηκε με την παρακάτω “Στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη ανεξάρτητου βουλευτή της Αριστεράς που δολοφονήθηκε από το παρακράτος στις 22 Μαΐου 1963” η οποία και αντικειμενικά βρίσκεται περισσότερο κοντά στην αλήθεια βάσει καταγεγγραμένων γεγονότων.

Μετά την δολοφονία του ο Λαμπράκης έγινε σύμβολο ειρήνης ενάντια στον συγκεκαλλυμένο κρατικό αυταρχισμό της περιόδου (αρχές με μέσα της δεκαετίας του ’60) και των παρακρατικών μηχανισμών του.

Πρόκειται σίγουρα για ένα μνημείο που αξίζει της προσοχής και του χρόνου σας καθώς αναδεικνύει με μεγάλη ακρίβεια τις έντονες ιδεολογικές, πολιτικές και ενίοτε θρησκευτικές αντιπαραθέσεις που έλαβαν μέρος στην μακραίωνη ιστορία της Θεσσαλονίκης…

Πολλές από αυτές οδήγησαν σε τραγικές καταστάσεις που σημάδεψαν για πάντα την ύπαρξη της.

• Δεν θα δυσκολευτείτε ιδιαίτερα να βρείτε το μνημείο του Γρηγόρη Λαμπράκη καθώς βρίσκεται στην συμβολή δύο εκ των εμπορικότερων δρόμων της πόλης, ενώ σε μικρή απόσταση θα συναντήσετε την Πλατεία Ελευθερίας και το Μπεζεστένι.
• Επί της Βενιζέλου μπορείτε επίσης να βρείτε πολλά καταστήματα με ενδύματα και υποδήματα ποιότητας, ενώ τέμνει την πασίγνωστη Λεωφόρο Τσιμισκή λίγες εκατοντάδες μέτρα παρακάτω με κατεύθυνση προς την παραλία.