Επταπύργιο – Γεντί Κουλέ

Η Ιστορία | Γεντί Κουλέ και σημερινή διαμόρφωση

Καμία βόλτα στην ιστορική Άνω Πόλη δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ολοκληρωμένη χωρίς μια στάση στο Φρούριο του Επταπυργίου, επίσης γνωστό και ως Γεντί Κουλέ (Yedi Kule = Επτά Πύργοι). Ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίσματα της πόλης της Θεσσαλονίκης. Το Επταπύργιο θα το βρείτε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία στο ψηλότερο σημείο της Άνω Πόλης, στο Βορειοδυτικό τμήμα των Βυζαντινών τειχών.

Το Επταπύργιο ανά τους αιώνες

Κτισμένο από τους Βυζαντινούς κατά την Παλαιολόγεια περίοδο της αυτοκρατορίας (14ος μΧ αιώνας) βρίσκεται πάνω σε αρχαιότερη κατασκευή, πιθανότατα του 9ου μΧ αιώνα. Χρησίμευε για την στρατοπέδευση της φρουράς της πόλης και την ασφαλή καταφυγή του πληθυσμού σε περιπτώσεις επίθεσης και επιδρομών.

Έχοντας καθαρά οχυρωματικό χαρακτήρα, το κυρίως κτίριο επιβλέπει την Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης η οποία και προστατεύονταν από ισχυρά τείχη και αμυντικούς πύργους σε διάφορα σημεία της. Σύμφωνα με πηγές η ονομασία «Επταπύργιον» προήλθε από τους επτά πύργους που βρισκόταν στην Βόρεια πλευρά του κάστρου της Ακροπόλεως (μη λαμβάνοντας υπόψη τα μεσοπύργια).

Μεγάλες Πύλες (Πορτάρες) οι οποίες υπάρχουν και σήμερα οδηγούσαν στο εσωτερικό της Ακρόπολης ενώ ο Πύργος του Τριγωνίου αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα και πιο επιφανή σημεία των τειχών. Η θέση του ήταν εκεί ακριβώς όπου η Ακρόπολη συναντούσε τα τείχη, τα οποία και συνέχιζαν ως την θάλασσα.

Μαζί με το φρούριο του Βαρδαρίου στα Δυτικά, το Τόπ Χανέ (Top hane) και τον Λευκό Πύργο, το Γεντί Κουλέ υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα φρούρια που ήταν υπεύθυνα για την άμυνα της πόλης.

Η τοποθεσία του Επταπυργίου υπήρξε ιδανική για ένα έργο τέτοιας φύσεως κάτι που οφείλεται στο υψόμετρο, την θέα που προσφέρει αλλά και την κλίση του εδάφους. Όλα αυτά συνετέλεσαν στο να θεωρείται στρατηγικού χαρακτήρα και εξαιρετικά πολύτιμη, πράγμα που έγινε αντιληπτό από πολύ νωρίς!

Καθαυτό τον τρόπο είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι οι πρώτες εργασίες που αποσκοπούσαν στην οχύρωση του συγκεκριμένου σημείου έλαβαν μέρος αμέσως μετά την ίδρυση της ίδιας της Θεσσαλονίκης πολλούς αιώνες νωρίτερα. Ακόμα και μετά την άλωση της πόλης το 1430 μΧ οι Οθωμανοί συνέχισαν να βελτιώνουν τα χαρακτηριστικά του με επιπλέον προσθήκες και τροποποιήσεις.

Σχεδιάγραμμα της σύγχρονης διαμόρφωσης του μνημείου. Είναι εμφανείς οι Μεσαιωνικές κατασκευές καθώς και το σύνολο των αρχιτεκτονικών επεμβάσεων που έχει δεχθεί.

Φυλακές του Γεντί Κουλέ και σημερινή διαμόρφωση

Η σημερινή του διαμόρφωση περιλαμβάνει το Βυζαντινό φρούριο με τους πύργους του καθώς και τα νεότερα κτίρια που δημιουργήθηκαν ως προσθήκες, κυρίως κατά την περίοδο της χρησιμοποίησης του ως φυλακές. Η λειτουργία τους ξεκίνησε το 1890 ενώ η κατασκευή τους προκάλεσε σημαντικές αλλοιώσεις στην αρχιτεκτονική του μνημείου.

Μόλις το 1989 οι φυλακές μεταφέρθηκαν και το κτίριο ήρθε στην δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού έχοντας δεχθεί επισκευές και μερικές αναστηλώσεις. Σήμερα στους χώρους του φιλοξενούνται συχνά εκδηλώσεις, και διάφορα δρώμενα, ενώ υπάρχουν σχέδια για γενικότερη ανάπλαση.

• Σε μικρή απόσταση από το Γεντί Κουλέ θα βρείτε μερικά εξαιρετικά καφέ που αξίζουν σίγουρα την προσοχή σας. Μην χάσετε την ευκαιρία να απολαύσετε έναν καφέ έξω, ιδιαίτερα εάν η μέρα το επιτρέπει! Αν επιθυμείτε να συνεχίσετε την εξερεύνηση σας η ιστορική Μονή Βλατάδων βρίσκεται λίγα μόλις λεπτά μακριά.
• Όπως σε πολλά άλλα σημεία της Άνω Πόλης, έτσι και εδώ η θέα είναι πραγματικά υπέροχη και τα χρώματα από ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα θα σας ενθουσιάσουν! Αφιερώστε λίγο χρόνο να την απολαύσετε και μην ξεχάσετε την φωτογραφική σας μηχανή!