Αλατζά Ιμαρέτ

Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη πολυπρόσωπη και γεμάτη ιστορία.

To Αλατζά Ιμαρέτ (Alaca Imaret) είναι ένα μικρό χαρακτηριστικό δείγμα των θησαυρών που έχει την τύχη να φιλοξενεί η πόλη ως αρχιτεκτονική κληρονομιά της Οθωμανικής περιόδου της ιστορίας της.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό κτίριο του 15ου αιώνα, ενώ το όνομα του πιθανότατα προέκυψε από τον μοναδικό για τα χαρακτηριστικά του πολύχρωμο μιναρέ που κοσμούσε το κτίσμα. (alaca = αλατζά = χρωματιστός).

Όπως μας πληροφορεί η ίδια η επιγραφή που βρίσκεται στην είσοδο του κτιρίου η ίδρυση του έλαβε μέρος τον Φεβρουάριο του 1484 από τον  Ινογκιολού Ισ(χ)άκ Πασά, ο οποίος ήταν Μεγάλος Βεζίρης επί Μωάμεθ Β’ και αργότερα επί Βαγιαζίτ Β’, βαλή της πόλης της Θεσσαλονίκης.

Κατά τον 17ο αιώνα θεωρούνταν ένα από τα σπουδαιότερα κτίρια της πόλης μετά την Ροτόντα και το Μπέη Χαμάμ.

Το Πολύχρωμο Άσυλο της Οθωμανικής Θεσσαλονίκης

Ο χώρος του Αλατζά Ιμαρέτ χρησιμοποιήθηκε ως τζαμί, πτωχοκομείο, και ιερατική σχολή (Μεντρεσές) ενώ η σημερινή μορφή του αποδόθηκε σταδιακά.

Το κτίριο διαθέτει πέντε τρούλους, οι δύο εκ των οποίων οριοθετούν τον κεντρικό χώρο προσευχής ενώ είναι και οι μεγαλύτεροι. Στους υπόλοιπους δευτερεύοντες που επικοινωνούν μεταξύ τους, λάμβαναν χώρο τα συσσίτια καθώς και η διδασκαλία. Την είσοδο του κτιρίου συντροφεύει στοά με τόξα η οποία στηρίζεται σε έξι κίονες ενώ καλύπτεται από πέντε μικρότερους τρούλους.

Το εσωτερικό του έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα προξενήσουν εντύπωση στους ανυποψίαστους επισκέπτες. Στην αρχική του μορφή είχε πλούσια ανάγλυφη ζωγραφική και διακόσμηση. Ο θόλος του κτίσματος αν και σώζεται μερικώς μόνο, δημιουργεί αίσθηση ακόμη και σήμερα με τις εξαιρετικές λεπτομέρειες και την ομορφιά που αποπνέει.

Υπάρχουν πολλοί Θεσσαλονικείς οι οποίοι διακατέχονται από το ίδιο αίσθημα έκπληξης ανακαλύπτοντας το Αλατζά Ιμαρέτ, καθώς δεν πρόκειται για τουριστικό προορισμό ή κάποιο από τα γνωστότερα μνημεία της πόλης.

Δυστυχώς όπως και πολλοί άλλοι προορισμοί στην Θεσσαλονίκη δεν τυγχάνει της κατάλληλης φροντίδας και ανάδειξης. Το γεγονός ότι είναι περικυκλωμένο από πολυκατοικίες κάνει απαραίτητη μια εξερεύνηση της ευρύτερης περιοχής από τους εκάστοτε επισκέπτες που επιθυμούν να το ανακαλύψουν.

Η απόσταση από τον γνωστό σε όλους ναό του Αγίου Δημητρίου δεν είναι μεγάλη κάτι που επιτρέπει να συνδυαστούν οι δύο προορισμοί καθώς και ο κοντινός ναός των Δώδεκα Αποστόλων.

Ακόμη και σήμερα παρά το πέρασμα του χρόνου και την ανεπαρκή συντήρηση μπορεί κανείς να διακρίνει καταπληκτικές λεπτομέρειες στον θόλο του κτιρίου

Σίγουρα το πιο όμορφο χαρακτηριστικό που έκανε το κτίριο να ξεχωρίζει υπήρξαν οι εξαιρετικοί ρομβοειδείς πολύχρωμοι λίθοι οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν για την διακόσμηση του μιναρέ, μεγάλο μέρος του οποίου και επικάλυπταν. Η όλη εικόνα προσέδιδε ιδιαίτερη ομορφιά στο κτίσμα που σίγουρα δεν περνούσε απαρατήρητη!

Έλαβε εκτεταμένη συντήρηση και αποκατάσταση κατά το 1970 καθώς και το 1993 – 96 . Οι επεμβάσεις υπήρξαν κρίσιμες και ήταν το λιγότερο απαραίτητες αφού είχε προηγηθεί κατάρρευση του προστώου το 1969. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης προχώρησε επίσης σε συντήρηση του χώρου πριν αποδοθεί και πάλι στο κοινό.

Σήμερα είναι διαθέσιμο για επίσκεψη ενώ χρησιμοποιείται για εκθέσεις, εκδηλώσεις και πολιτισμικά δρώμενα από διάφορους φορείς.

Όσοι προσπαθήσουν να το πλησιάσουν το Αλατζά Ιμαρέτ αντιλαμβάνονται την αυθύπαρκτη ομορφιά και αξία του. Η πόλη αυτή άλλωστε είναι όμορφη για τον ίδιο ακριβώς λόγο, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Εξαιτίας των ανθρώπων της και των έργων τους που έμειναν αιώνια…

Αν σας δοθεί η ευκαιρία μην παραλείψετε μια έστω και ολιγόλεπτη επίσκεψη σε αυτό το τόσο ξεχωριστό κτίριο της Θεσσαλονίκης. Προσφέρει πολλά και σπάνια χαρακτηριστικά της Οθωμανικής αρχιτεκτονικής καθώς και την ευκαιρία να κατανοήσουμε καλύτερα πολλές πτυχές της κοινωνίας και της καθημερινής ζωής της Θεσσαλονίκης του 15ου αιώνα.

• Αν επιθυμείτε να εισχωρήσετε στα ενδότερα της Οθωμανικής Θεσσαλονίκης, μια επίσκεψη στο μεγαλύτερο Χαμάμ της Ελλάδος, το Μπέη Χαμάμ είναι επιβεβλημένη!