Μια πόλη γεμάτη μυστικά!

Κατακόμβες του Αγίου Ιωάννη

Δίπλα ακριβώς από τον ναό της Αγίας Σοφίας στον πολυσύχναστο γεμάτο καφετέριες πεζόδρομο της Οδού Ικτίνου υπάρχει ένας πολύ ιδιαίτερος χώρος σχετικά κρυμμένος από τα περισσότερα βλέμματα περαστικών αλλά και επισκεπτών..

Πρόκειται για ένα μέρος που κεντρίζει την φαντασία, μια μικρή όαση πρασίνου που εκπλήσσει ευχάριστα καθώς βρίσκεται 5 μέτρα κάτω από το επίπεδο του δρόμου φιλοξενώντας τις κατακόμβες και το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη.

Κατεβαίνοντας στον προαύλιο χώρο περνάμε σε μια άλλη εποχή καθώς μπορούμε να διακρίνουμε σημαντικά αρχαία αντικείμενα, την ίδια στιγμή που εντός του ναού θα έχουμε την ευκαιρία να ακολουθήσουμε τα σκαλιά που οδηγούν ακόμα πιο βαθιά στους υπόγειους χώρους, οι οποίοι δέχθηκαν το 1991 εκτεταμένη συντήρηση με πολύ αξιόλογα αποτελέσματα. Η ιστορία που ξεδιπλώνεται μπροστά μας, εκπλήσσει!

Πιθανότατα πριν την χρησιμοποίηση του από τους Χριστιανούς της εποχής ως λατρευτικές κατακόμβες, ο χώρος υπήρξε Ρωμαϊκό υδραγωγείο το οποίο σταδιακά εγκαταλείφτηκε η σταμάτησε να χρησιμοποιείται.

Ακόμα νωρίτερα ωστόσο πιθανολογείται η ύπαρξη ενός προγενέστερου ναού στο ακριβώς ίδιο σημείο, αφιερωμένου ίσως σε κάποια αρχαία θεότητα καθώς υπήρξαν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα και αντίστοιχες ενδείξεις.

Κατακόμβες και αρχαίες στοές

Σύμφωνα με ιστορίες των μεγαλυτέρων σε ηλικία κάτοικων της περιοχής αλλά και μεμονωμένες έρευνες δεν αποκλείεται οι κατακόμβες και τα υπόγεια τούνελ να ήταν απλά ένα μικρό μέρος των υπογείων δικτύων που υπήρχαν κάτω από το κέντρο της Θεσσαλονίκης για αιώνες!

Μαρτυρίες αναφέρουν ότι έως και την δεκαετία του ‘50 η πλειοψηφία τους βρισκόταν σε σχετικά καλή κατάσταση πριν την ραγδαία οικιστική ανάπτυξη που ακολούθησε. (Φωτογραφίες Θεσσαλονίκης από τις δεκαετίες του ’60 και ’70: κάντε κλικ εδώ)

Είναι εξαιρετικά πιθανό πολλά από αυτά να οδηγούσαν σε κάποια από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα μνημεία της πόλης καθώς είχαν θρησκευτική λειτουργία και σημασία αλλά και αμυντικό χαρακτήρα όπως στην περιοχή των Βυζαντινών τειχών.

Πολλά από αυτά έχουν ξεχαστεί η καταστραφεί έχοντας περάσει στην σφαίρα του μύθου, ενώ άλλα εντοπίστηκαν και ανασκάφηκαν η συντηρήθηκαν κατάλληλα, όπως η “Κρύπτη” του ναού του Αγίου Δημητρίου ή το Ρωμαϊκό Φόρουμ αλλά και σε σύγχρονα κτίσματα στο κέντρο της πόλης, ύστερα από ειδικές μελέτες.

Η “Κρύπτη”

Η Κρύπτη αποτελεί μέρος του συμπλέγματος των Ρωμαϊκών λουτρών που υπήρχαν στο ίδιο σημείο. Αργότερα αποτέλεσε καταφύγιο και τόπο λατρείας των πρώτων Χριστιανών της Θεσσαλονίκης.

Ο υπόγειος χώρος της Κρύπτης του ναού του Αγίου Δημητρίου είναι σίγουρα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και εντυπωσιακά μέρη που μπορείτε να επισκεφτείτε σε ολόκληρη την πόλη! Σύμφωνα με την Χριστιανική παράδοση ο άγιος Δημήτριος φυλακίστηκε και μαρτύρησε σε αυτούς τους χώρους το 303 μΧ.

Πρόκειται για μια εξαιρετικά καλά διατηρημένη και αναστηλωμένη αρχαία κατασκευή η οποία φιλοξενεί πολλά αρχαία ρωμαϊκά και Πρωτοχριστιανικά ευρήματα μεγάλης αξίας σε έναν ενιαίο υπόγειο χώρο. Οι περισσότεροι επισκέπτες εκπλήσσονται εξαιτίας της επιβλητικής ατμόσφαιρας και των εκθεμάτων.

Η Κρύπτη παρέμενε χαμένη και άγνωστη για αρκετούς αιώνες ώσπου η καταστροφική για την πόλη φωτιά του 1917 έφερε στο φως ένα τμήμα της. Σήμερα η είσοδος σε αυτή βρίσκεται εντός του Ναού, στο Ανατολικό τμήμα του κτιρίου, δίπλα ακριβώς από το “Τέμπλον”.

• Ένα είναι σίγουρο, η Θεσσαλονίκη ξέρει να κρύβει πολύ καλά τα μυστικά και τους θρύλους του πλούσιου παρελθόντος της προκαλώντας τον επισκέπτη να τα ανακαλύψει, φανερώνοντας του μια μικρή έκπληξη σε κάθε γωνία της.
• Ξεκινήστε αυτό το ταξίδι και πιστέψτε μας, σας περιμένουν πολλές εκπλήξεις!